Toen El Salvador in september 2021 als eerste land ter wereld Bitcoin adopteerde als wettig betaalmiddel, trok dat wereldwijd aandacht. President Nayib Bukele positioneerde zijn land als voorloper in financiële innovatie. Bitcoin moest de toegang tot financiële diensten vergroten, toerisme stimuleren en buitenlandse investeringen aantrekken. De lancering van de Chivo-wallet en de verplichting voor bedrijven om Bitcoin te accepteren werden gepresenteerd als symbolen van vooruitgang.
Toch kwam er vanaf het begin kritiek. Internationale instellingen, waaronder het Internationaal Monetair Fonds (IMF), waarschuwden voor macro-economische risico’s en een gebrek aan transparantie. Drie jaar later is het tijd om de balans op te maken: wat is er over van het Bitcoin-experiment? En waarom stelt het IMF nu eisen die de adoptie gedeeltelijk terugdraaien?
IMF drukt door: Bitcoin niet langer verplicht
Begin 2025 werd duidelijk dat El Salvador in onderhandeling was met het IMF over een nieuwe lening van 1,4 miljard dollar. Om die lening veilig te stellen, moest het land belangrijke concessies doen op het gebied van zijn cryptobeleid. De meest in het oog springende voorwaarde: Bitcoin mag niet langer verplicht worden als betaalmiddel.
De nieuwe afspraken vereisen dat bedrijven zelf mogen kiezen of ze Bitcoin accepteren of niet. Daarmee komt er een einde aan de wettelijke verplichting uit 2021, die ondernemers verplichtte om Bitcoin naast de Amerikaanse dollar te accepteren. Daarnaast moeten belastingen voortaan uitsluitend in dollars worden betaald. Ook moet de overheid haar betrokkenheid bij Bitcoin beperken, met name door het publieke gebruik van de Chivo-wallet af te bouwen.
Wat blijft er over van de Bitcoin-droom?
Deze beleidswijzigingen roepen bij velen de vraag op of het Bitcoin-experiment van El Salvador “nep” was of heeft gefaald. Dat beeld is echter te kort door de bocht. Bitcoin blijft een wettig betaalmiddel in het land. Er komt dus geen verbod op het gebruik ervan. Wat verandert, is dat de acceptatie vrijwillig wordt en dat de overheid zich meer terugtrekt uit het actieve promotiebeleid.
In plaats van een volledig omgekeerde koers, is er sprake van een herpositionering. De regering heeft zelfs aangekondigd dat het de nationale Bitcoin-reserve blijft uitbreiden. Momenteel bezit El Salvador meer dan 6.100 BTC, ter waarde van ongeveer 550 miljoen dollar. Deze reserves worden niet via de staatsbegroting beheerd, maar via een transparante wallet die met publiek inzicht beschikbaar is gemaakt.
De droom van Bitcoin als ontsnapping uit het traditionele financiële systeem is dus niet verdwenen. Maar om economische stabiliteit en toegang tot externe financiering te waarborgen, kiest El Salvador ervoor om de adoptie realistischer vorm te geven.
Waarom buigt El Salvador voor het IMF?
Het IMF speelt een cruciale rol in de wereldeconomie. Voor landen als El Salvador is toegang tot IMF-leningen essentieel voor het behoud van macro-economische stabiliteit. In ruil voor hulp eist het IMF vaak structurele hervormingen. In dit geval ziet het IMF het verplicht gebruik van een volatiele crypto-asset als een risico voor prijsstabiliteit, fiscale discipline en financiële integriteit.
Door de concessies over Bitcoin veilig te stellen, kan El Salvador rekenen op gunstige financieringsvoorwaarden. De keuze is dus niet zozeer een ideologische afwijzing van Bitcoin, maar een strategische zet om het land economisch op koers te houden. Ook binnenlands is er draagvlak voor deze aanpassing: veel ondernemers klaagden over het gedwongen gebruik van een technologie die niet altijd betrouwbaar werkte.
De werkelijke betekenis van de hervormingen
De aanpassing van het Bitcoin-beleid moet niet worden gezien als een volledige terugtrekking, maar als een professionalisering. Vrijwillige adoptie maakt het mogelijk om organische groei te stimuleren, in plaats van geforceerd gebruik af te dwingen. De markt krijgt zo de ruimte om zelf te bepalen waar Bitcoin wel of niet nuttig is.
Daarnaast dwingt het IMF-akkoord de overheid tot meer transparantie. De openbare Bitcoin-reserve is daar een voorbeeld van. Waar eerder veel kritiek kwam op de geheime aard van staatsaankopen, is er nu meer inzicht in hoe en wanneer de overheid aankoopt. Dit draagt bij aan het vertrouwen van zowel burgers als internationale investeerders.
Wat betekent dit voor andere landen?
Het experiment van El Salvador wordt wereldwijd op de voet gevolgd. Voorstanders van Bitcoin wijzen erop dat het land pionierswerk verricht in een sector die snel groeit. Tegelijkertijd laat deze koerswijziging zien dat een balans tussen innovatie en verantwoordelijkheid noodzakelijk is. Landen die vergelijkbare stappen overwegen, zoals de Centraal-Afrikaanse Republiek, kunnen hier waardevolle lessen uit trekken.
De belangrijkste les is misschien wel dat Bitcoin-adoptie niet mag worden opgelegd, maar moet groeien vanuit vertrouwen en gebruiksgemak. Door technologische infrastructuur, educatie en vrijwilligheid te combineren, ontstaat een duurzamer fundament voor adoptie. El Salvador lijkt met deze hervormingen precies die weg in te slaan.
Ontvang €20 GRATIS bij de meest voordelige crypto-exchange van Nederland
Finst biedt je de mogelijkheid om snel en eenvoudig crypto te kopen en verkopen tegen de laagste tarieven van Nederland. Als enige exchange met een Proof-of-Reserve garantie, zorgt Finst voor een 1:1 dekking van jouw investeringen. Dit maakt Finst een van de meest betrouwbare en veilige platforms op de markt.
Let op: deze actie is tijdelijk en kan op elk moment worden gewijzigd of beëindigd.
Conclusie: geen falen, maar een heroriëntatie
De bewering dat het Bitcoin-beleid van El Salvador “fake” was, mist nuance. De oorspronkelijke visie was ambitieus, maar stuitte op praktische en geopolitieke grenzen. De huidige koerswijzigingen betekenen geen breuk met Bitcoin, maar een heroriëntatie. Het land blijft investeren in digitale activa, maar kiest ervoor om dit te doen binnen de kaders van internationale economische samenwerking.
Voor wie Bitcoin als toekomstvisie blijft zien, is dit geen verlies. Integendeel: het is een signaal dat de technologie volwassen wordt en zich moet aanpassen aan de realiteit. El Salvador blijft een voorbeeldland, niet door te radicaliseren, maar door te balanceren tussen visie en verantwoordelijkheid
